شبکه گسترده جهانی و اینترنت به عنوان یک کانال نوین قدرتمند برای زنجیره تامین الکترونیکی در استفاده از ابزارهای مهجور و پیوند بنیادین مجدد زنجیره ارزش نمایان گشته است.
با توجه به محیط متغییر امروزی، سازمان ها به الگویی از زنجیره تامین نیاز دارند که به موضوعات استراتژیکی و مشتری مدار و همچنین محدودیت های عملیاتی مرتبط باشد. از سوی دیگر، مدیریت زنجیره تامین الکترونیکی که حاصل بکارگیری اینترنت و سیستم های اطلاعاتی در مدیریت زنجیره تا مین است. یعنی شرکت ها را مجبور به ارزیابی ارزش پیشنهادی مشتریان ساخته و آن ها را در رسیدن به چالش های رقابتی، چابک تر می سازد.
اغلب تحقیقات انجام شده در مورد مدیریت زنجیره تامین در سطوح تاکتیکی، عملیاتی و لجستیکی شکل گرفته و خلل یک نگاه چند جانبه در سطح استراتژیک و به منظور تحقق انتظارات مشتریان مغفول مانده است.
مدیریت زنجیره تامین الکترونیکی
زنجیره تأمین الکترونیکی به یک شبکه تولیدی اطلاق می شود که مشتریان و عرضه کنندگان را به بهترین حالت به هم مرتبط می سازد. نتیجه این شبکه تولیدی، افزایش ارزش افزوده فعالیت های تولیدی می باشد.
امروزه مفهوم مدیریت زنجیره تأمین به مدیریت کلیه فعالیت های درون زنجیره با استفاده از فن آوری اطلاعات اطلاق می شود. این همان مفاهیم مدیریت زنجیره تأمین است که توسط فنآوری اطلاعات و به ویژه اینترنت توانمند شده است. به عبارت دیگر این امر تلاشی در جهت تسهیل جریان اطلاعات درون زنجیره تأمین است. شرکت ها برای موفقیت و افزایش بهره وری زنجیر ارزش خود می بایست از زنجیره ارزش هوشمند استفاده کرده، زمان چرخه خود را کاهش و وفاداری مشتریان خود را افزایش دهند.
مطالب مرتبط
تاریخچه زنجیره تامین الکترونیکی
زنجیره تامین در دهه‌های گذشته با گسترش صنعت الکترونیک، به شکلی پیچیده‌تر و متنوع‌تر شده است. در دهه ۱۹۶۰، با ظهور اولین مدارهای اینتگرال (ICs) و افزایش استفاده از اجزای الکترونیکی در دستگاه‌ها، نیاز به تأمین قطعات از تعداد زیادی تولید‌کننده آغاز شد. این موضوع منجر به شکل‌گیری اولین مراحل زنجیره تامین الکترونیکی شد.
مباحت به کارگیری و اثرات اینترنت در مدیریت زنجیره تامین از سال 2000 به طور گسترده ای در مجلات علمی در سطح جهان مطرح گردید. گوناسکاران در سال 2008، در تحقیق خود بیان می کند، معماری مطلوب زنجیره تامین با توجه به یکپارچه سازی زنجیره عرضه، باعث افزایش سرعت و انعطاف پذیری و نیز کاهش هزینه ها می گردد.
وو و چانگ در سال 2009، مدلی مفهومی برای درک پذیرش و انتشار مدیریت رنجیره تامین الکترونیکی در مراحل مختلف بین شرکای تجاری ارائه و بیان می کند. ساختار تکنولوژی، ساختار شراکت، نوع صنعت و اندازه سازمان از عوامل موثر در این زمینه می باشند. الظوبی در سال 2010، استفاده از مدیریت زنجیره تامین بصورت الکترونیکی را با به کارگیری سیستم های کامپیوتری و نرم افزار مورد مطالعه قرار داد.
اجزا و عوامل مؤثر زنجیره تامین الکترونیکی
این مدل زنجیره تامین از مجموعه‌ای از اجزا و عوامل تشکیل شده است که همگام‌سازی و هماهنگی بین آن‌ها اهمیت دارد:
- تامین‌کنندگان مواد اولیه: تأمین کنندگان فلزات، پلاستیک‌ها، سیم‌ها و سایر مواد اولیه اساسی برای تولید اجزای الکترونیکی.
- تولید کنندگان قطعات الکترونیکی: شرکت‌ها و کارخانه‌هایی که به تولید اجزای الکترونیکی مانند ICs، ترانزیستورها و مقاومت‌ها می‌پردازند.
- تولید کنندگان ماژول‌ها و تجهیزات: شرکت‌ها و واحدهایی که از قطعات الکترونیکی تولید شده، ماژول‌ها و تجهیزات پیچیده‌تری می‌سازند.
- تولید کنندگان محصولات نهایی: شرکت‌ها که محصولات الکترونیکی نهایی مانند گوشی‌های هوشمند، لپ‌تاپ‌ها و تلویزیون‌ها را تولید می‌کنند.
- توزیع‌کنندگان و خدمات پس از فروش: افراد و شرکت‌هایی که محصولات را به بازار عرضه کرده و خدمات پس از فروش را ارائه می‌دهند.
چالش‌ها در زنجیره تامین الکترونیکی
زنجیره تامین الکترونیکی با چالش‌های متعددی روبرو است که تاثیر قابل توجهی بر عملکرد و پایداری آن دارد:
- نوسانات بازار: تغییرات ناگهانی در تقاضا، نرخ ارز و تحریم‌ها می‌تواند باعث نوسانات قیمت و تأخیر در تولید شود.
- کاهش چرخه زمانی: فشارهای مداوم برای کاهش زمان تولید و عرضه، ضرورت بهبود چرخه زمانی را بیشتر کرده است.
- مدیریت ریسک: مواد نادر، تغییرات آب و هوا و مسائل اجتماعی می‌توانند منشأ ریسک‌های تولید شوند.
چشم‌انداز آینده زنجیره تامین
زنجیره تامین الکترونیکی با گسترش فناوری‌های نوظهور مانند اینترنت اشیا، هوش مصنوعی و تجارت الکترونیکی، به سمت تغییرات بزرگی حرکت می‌کند. پیش‌بینی دقیق‌تر تقاضا، افزایش اتوماسیون تولید و بهره‌گیری از تکنولوژی‌های هوش مصنوعی در پیش‌بینی مشکلات و بهینه‌سازی عملکرد زنجیره تامین، از جمله تغییرات مهم در آینده زنجیره تامین خواهند بود.
همچنین، بهبود ارتباطات بین اعضای زنجیره تامین از طریق پلتفرم‌های دیجیتالی، امکان به اشتراک گذاری داده‌ها و اطلاعات در زمان واقعی را ارتقاء می‌بخشد. این امر به شرکت‌ها کمک می‌کند تا بهترین تصمیم‌گیری‌ها را انجام دهند و به مشتریان خدمات بهتری ارائه دهند.
در حالت آینده، پایداری نیز به یکی از عناصر کلیدی زنجیره تامین تبدیل خواهد شد. تولید و توزیع محصولات با مدیریت بهینه مصرف منابع، کاهش پسماندها و استفاده از مواد قابل بازیافت، به عنوان اصول پایداری در زنجیره تامین الکترونیکی مدنظر قرار می‌گیرد.
خط آخر
در پایان، زنجیره تامین الکترونیکی به عنوان یک مهم‌ترین عامل در تولید و عرضه محصولات الکترونیکی، می‌تواند با انعطاف‌پذیری، بهینه‌سازی و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، توانایی پاسخگویی به تغییرات سریع بازار را داشته باشد.
با مدیریت مناسب تامین مواد اولیه، تولید قطعات با کیفیت، بهینه‌سازی مراحل تولید و بهبود فرآیندهای توزیع، زنجیره تامین می‌تواند به پیشرفت صنعت الکترونیک و خدمت به نیازهای مشتریان در آینده کمک شایانی نماید.
